I Never Dream Otherwise Than Awake (2006)
Emmanuel Lagarrigue

Hoewel het werk van Emmanuel Lagarrigue vaak leentjebuur speelt bij film of literatuur, leent I Never Dream Otherwise Than Awake enkel bij de verbeelding van de Franse kunstenaar zelf. Lagarrigue zegt zelf dat hij nooit droomt ? of liever, dat hij dat enkel bij waken doet.

Vervoegen we de kunstenaar hier in een van zijn dromen? Deze omvangrijke audiovisuele installatie brengt ons naar een droomwereld waar elk woord dat het zou kunnen beschrijven, met water verbonden lijkt. Een blauw lichtschijnsel, afkomstig van een reeks neonlampen aan het plafond, toont zowel de af te leggen weg als de horizon die niet overschreden mag worden. Touwstructuren die van het plafond naar beneden hangen, dalen af uit een fictionele oppervlakte als waren het zeealgen. In sommige elektrische contactdozen zijn luidsprekers geplaatst die op zeeschelpen lijken. Een vreemd gevoel overvalt ons, als waren we ondergedompeld in een aquarium. Probeert de kunstenaar ons te verdrinken? Probeert hij ons naar een afgrond te slepen waar hij ons vervolgens kan loslaten en voorbereiden op het luisteren? Opdat we het werk niet met een oogopslag in zijn totaliteit zouden kunnen overschouwen, is er gekozen voor een L-vormig grondplan. Lagarrigue moedigt rondlopen aan, en daarmee ook de mogelijkheid om verdwaald te raken. Terwijl de toeschouwer zich verder voortbeweegt in het werk, wordt hij tegengehouden door stemmen, nu eens dichtbij en dan weer veraf, soms mannelijk en soms vrouwelijk. Maar allemaal neuriën ze een lied. De stemmen komen uit omhoog hangende luidsprekers die aan monden doen denken, monden die, opgehangen aan de stembanden, elkaar wel lijken te antwoorden en een gesprek lijken aan te knopen. In tegenstelling tot zijn andere werken, gebruikte de kunstenaar deze keer geen bestaande geluidsbronnen uit films of boeken. Lagarrigue vroeg aan mensen uit zijn nabije omgeving of hij een opname mocht maken terwijl ze een lied naar keuze neurieden. Daarop verdeelde hij de muziek in verschillende sporen en herwerkte hij de liedjes lichtelijk, waarbij hij voor elk nummer een andere melodie componeerde en het zodoende onherkenbaar maakte. Dankzij de hulp van zijn vrienden, die de kunstenaar een stuk van hun onderbewustzijn toevertrouwden, is het een uiterst persoonlijk werk geworden ? vandaar ook de titel. I Never Dream Otherwise Than Awake is een intieme belevenis, waar de toeschouwer zich een beeld kan vormen van zijn eigen emoties. Zonder dat we ooit kunnen bepalen waar ze precies vandaan komen, verspreiden de melodieën zich door de kamer en bereiken ze onze oren, als waren het sussend gefluisterde woorden, wiegeliedjes van sirenen. Een heldere geluidsopname die zacht op de achtergrond speelt, maakt een geheel van de onvaste stemmen die overal vandaan komen en brengt eenheid, net zoals de lichtgevende omgeving van ?Blue Velvet? dat doet. Emmanuel Lagarrigue is geen geschoolde musicus; hij studeerde kunstfilosofie. In de meeste van zijn auditieve werken toont hij niet zozeer interesse in de muziek zelf, maar des te meer in de woorden die erin geformuleerd worden, de taal en de gedeelde ervaring. Hij ziet zichzelf als een minimalistische kunstenaar, eerder dan een visuele geluidskunstenaar. Lagarrigue verwacht van ons dat we zijn werk begrijpen, om zo zelf lijn te kunnen brengen in het verhaal. En al was het misschien niet zijn bedoeling om ons tot zinken te brengen, hij is er alleszins in geslaagd om ons te overspoelen.